Op een dag gaan we allemaal dood, niemand uitgezonderd. Iedereen beleeft doodgaan op zijn/haar eigen manier. Althans, dat denk ik want ik heb het nog niet meegemaakt.
Mensen met dementie gaan vaak dood aan ziekte gerelateerde oorzaken, zoals b.v. longontsteking, niet meer kunnen slikken, stoppen met eten en drinken, doorligplekken, hartfalen e.d. Maar er zijn ook mensen met dementie die uiteindelijk doodgaan aan de ziekte zelf.
Ik heb wel eens mensen met gevorderde dementie gezien waarbij je aan de blik in de ogen kon zien dat het einde aan het naderen was. Aan de blik die er eigenlijk niet was.
Als iemand langzaam aan het doodgaan is kan je het aankomende einde herkennen.
Het sterfproces
Het sterfproces begint al ruim voordat de persoon daadwerkelijk sterft. De persoon die terminaal is bereid zich op zijn/haar eigen manier voor op de aankomende dood. Ook mensen met dementie doen dit op hun eigen manier, al kunnen zij dit niet duidelijk maken aan de mensen om hen heen. Hoe de reis naar de dood ook verloopt, iedereen bereikt uiteindelijk hetzelfde doel.
Het sterfproces begint een tot drie maanden voor de dood. De stervende begint zich langzaam terug te trekken in een eigen wereld. Maakt steeds minder contact met de omgeving en kruipt weg in de eigen cocon. Ook mensen met dementie doen dit. Ze krijgen een lege blik in de ogen en hebben minder behoefte aan eten en drinken. Dit komt omdat het lichaam aan het afbouwen is en geen bouwstoffen meer nodig heeft.
De stervende zal steeds meer slapen geen behoefte meer hebben aan activiteiten of sociale interactie. Zowel de hersenen als het lichaam hebben steeds meer behoefte aan rust.
We willen vaak dat mensen aan het einde van hun leven nog eten en drinken, maar waarom? Het lichaam heeft het niet meer nodig en de stervende heeft er geen behoefte aan en ervaart er ook geen nadelige gevolgen van.
Een a twee weken voor het overlijden
Geestelijke veranderingen
In deze fase zal de stervende het grootste deel van de tijd slapen. Desoriëntatie in tijd en plaats kan zich voor gaan doen en hallucineren komt in deze fase ook voor. De stervende kan opeens gaan praten met mensen die er niet zijn, vaak zijn het mensen die al overleden zijn. Sommige mensen zien deze communicatie als overstap van dit leven naar een andere wereld.
Bewegingen die de stervende in deze fase maakt lijken doelloos en zijn voor omstanders niet te begrijpen. Deze bewegingen hebben te maken met het loslaten van het leven.
Monika Eberhart
Lichamelijke veranderingen
Het lichaam krijgt steeds meer moeite om zichzelf te onderhouden. Een aantal veranderingen zijn duidelijk waar te nemen:
- De lichaamstemperatuur wordt lager
- De bloeddruk daalt
- De polsslag wordt onregelmatig
- De stervende kan meer gaan transpireren
- De kleur van de huid verandert (doordat er minder doorbloeding is)
- Lippen en nagels worden bleek
- Ademhaling verandert, wordt sneller
- Spraak vermindert en verdwijnt uiteindelijk
Een paar dagen voor de dood
De dood komt steeds dichterbij. De stervende kan opeens heel energiek worden. Wil misschien uit bed stappen en met mensen gaan praten, of kan om eten en drinken gaan vragen terwijl daar helemaal geen behoefte meer aan was. Deze opleving is van korte duur en verloopt bij elke stervende anders.
De ademhaling wordt nu onregelmatig, langzaam en snel wisselt elkaar af of het stopt af en toe even.
In deze fase kunnen handen en voeten vlekkerig en paarsachtig worden. Deze verkleuring loopt langzaam door naar de armen en de benen. Lippen en nagels kunnen ook paars worden.
De stervende geeft geen reactie meer, kan de ogen open of half open hebben maar maakt geen visueel contact meer met de omgeving.
Er wordt gezegd dat het gehoor tot het einde blijft functioneren en daarom het advies om als naasten en dierbaren tot het laatst tegen de stervende te blijven praten.
Uiteindelijk zullen ademhaling en hart stoppen en is de stervende overleden.
Monika Eberhart
Geen opmerkingen:
Een reactie posten