We klagen in Nederland vaak over de zorg. Het is te duur, er wordt teveel bezuinigd, ouderen worden aan hun lot overgelaten, verzekeringen zijn onbetaalbaar, we moeten terug naar het ziekenfonds enz. enz. Allemaal waarschijnlijk waar en herkenbaar voor velen.
Toch is de zorg in Nederland, als je het vergelijkt met andere landen in de wereld, niet zo slecht als het lijkt.
Toch is de zorg in Nederland, als je het vergelijkt met andere landen in de wereld, niet zo slecht als het lijkt.
Zorg voor mensen met dementie
In veel landen (vaak de armere landen) worden mensen met dementie aan hun lot overgelaten, de ziekte wordt vaak niet eens herkent. De persoon met dementie wordt ergens in huis opgesloten en de familie zorgt voor de basiszorg. Als de persoon met dementie pech heeft bestaat het leven uit zwerven op straat en bedelen.
Er bestaan landen waar men zich nog schaamt voor het familielid met dementie, daar wordt er niet over gepraat en de persoon met dementie krijgt al snel de stempel "gek".
Als je naar Nederland kijkt dan heeft ons land een verscheidenheid aan zorg te bieden voor mensen met dementie:
De huisarts Het eerste aanspreekpunt bij vermoeden van dementie. De huisarts helpt u verder naar de juiste zorg.
De huisarts Het eerste aanspreekpunt bij vermoeden van dementie. De huisarts helpt u verder naar de juiste zorg.
Casemanager dementie De casemanager komt bij u thuis en kan u helpen met alle vragen omtrent de zorg voor uw naaste met dementie. Het is uw aanspreekpunt en tussenpersoon tussen uzelf en de instanties die u kunnen helpen.
Dagopvang voor mensen met dementie Om zolang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen is er de dagopvang voor mensen met dementie. U kunt een aanvraag indienen bij uw gemeente en zij geven een wmo indicatie af voor een aantal dagdelen om een dagopvang te bezoeken. De indicatie hangt af van de hoogte van de hulpvraag en de capaciteit van de mantelzorg in de directe omgeving van de persoon met dementie.
Thuiszorg In Nederland is er thuiszorg, mensen die thuis komen helpen als er zorg nodig is. Ik geef toe dat er flink op bezuinigd wordt, maar het is nog steeds mogelijk om hulp te krijgen.
Mantelzorg Mensen die dicht bij de persoon met dementie staan kunnen helpen bij de zorg, In de meeste gevallen komt mantelzorg neer op partner of kinderen.
Mantelzorgondersteuning De mantelzorg kan bij verschillende instanties terecht om hulp te vragen bij het bieden van zorg aan de naaste met dementie.
Thuiszorg In Nederland is er thuiszorg, mensen die thuis komen helpen als er zorg nodig is. Ik geef toe dat er flink op bezuinigd wordt, maar het is nog steeds mogelijk om hulp te krijgen.
Mantelzorg Mensen die dicht bij de persoon met dementie staan kunnen helpen bij de zorg, In de meeste gevallen komt mantelzorg neer op partner of kinderen.
Mantelzorgondersteuning De mantelzorg kan bij verschillende instanties terecht om hulp te vragen bij het bieden van zorg aan de naaste met dementie.
Als het met bovenstaande steun niet meer lukt
Al is de zorg thuis nog zo goed en de liefde nog zo groot, er komt een moment dat zorgen voor iemand met dementie te zwaar wordt. De persoon met dementie gaat nu eenmaal achteruit, de een sneller dan de ander.
Als de mantelzorger aangeeft dat het echt niet meer gaat dan zal de hulpverlener, meestal de casemanager, adviseren om eens te kijken naar de mogelijkheid om de naaste met dementie op te laten nemen, hetzij in kleinschalig wonen of in een verpleeghuis. In de regel is dit het laatste wat een mantelzorger wil, je partner of ouder op laten nemen voelt als in de steek laten, als verraad en als falen.
Het is te begrijpen dat mantelzorgers hun naaste met dementie zo lang mogelijk thuis willen houden, maar soms is het juist schadelijk voor alle partijen om dit kost wat het kost door te zetten.
Door het verleggen van grenzen ontstaat er een overbelasting van de mantelzorger die de mantelzorger zelf niet meer ziet:
- Geen tijd meer om zelf dingen te ondernemen
- Gebroken nachten door dwalen van de naaste met dementie
- Geen geduld meer door aandacht die 24/7 gevraagd wordt
- Lichamelijke klachten ten gevolge van stress
- Lagere weerstand door overbelasting, dus sneller ziek
- Steeds vaker ruzie met de persoon met dementie door oververmoeidheid
- Een burn out ligt op de loer omdat men nooit meer tot echte rust komt
- Vaker verwijten naar de persoon met dementie door vermoeidheid
- In een sociaal isolement raken omdat er geen tijd meer is om in contacten te investeren
Ook voor de persoon met dementie zijn er gevolgen bij het verleggen van grenzen:
- Meer dwalen omdat men zich niet begrepen voelt
- Agressie naar de naasten door wanhoop
- Niet meer willen eten
- Geen hulp bij persoonlijke verzorging willen accepteren
- Geen activiteiten meer doen omdat de mantelzorger de energie niet meer heeft om erin te investeren
- Steeds meer terugtrekken in een eigen wereld
- Snellere achteruitgang van de ziekte ten gevolge van stress
Opname kan soms echt de beste oplossing zijn
Ik wil vooral geen reclame maken voor verpleeghuizen en kleinschalig wonen. Ook ik ben groot voorstander van zo lang mogelijk thuis blijven wonen, maar als het echt niet anders kan dan zou ik toch adviseren om te gaan kijken naar de mogelijkheden die er zijn om de persoon met dementie helder te laten wonen.
Er zijn veel instellingen in Nederland waar de zorg voor mensen met dementie heel goed is, waar personeel met veel liefde voor uw naaste zal zorgen.
Kleinschalig wonen is een woonvorm die je steeds meer tegenkomt in Nederland. Het is kleinschalig omdat mensen met groepen van ongeveer 8 bewoners bij elkaar wonen (dit verschilt per instelling). Iedereen heeft een eigen kamer en badkamer en mensen delen de woonkamer en keuken met elkaar. Het doel is om het leven zoals het thuis was zoveel mogelijk voort te laten bestaan op een andere veilige plek.
Sommige huizen zijn gesloten (dan zit er een code op de deur) en andere open.
Binnen kleinschalig wonen is het doel om als gezin bij elkaar te wonen. Iedereen heeft recht op het eigen stuk leven en daarnaast wordt er samen gekookt, gegeten en activiteiten uitgevoerd. Dit alles met nauwe betrokkenheid van mantelzorgers.
Wonen in een verpleeghuis houdt vaak in dat mensen met dementie terecht komen op een gesloten afdeling. De gesloten afdelingen zijn tegenwoordig zo ingericht dat mensen hier ook een eigen kamer hebben, vaak met eigen sanitair maar niet altijd. Gesloten betekent dat mensen zelf niet weg kunnen. Mensen kunnen wel met begeleiding op pad.
In het verpleeghuis wonen ongeveer 8 mensen per afdeling (dit verschilt per verpleeghuis) en, net als bij kleinschalig wonen, is er een woonkamer en keuken waar mensen tijd met elkaar doorbrengen en waar geprobeerd wordt om het zo huiselijk mogelijk te maken. Hier vinden ook de groepsactiviteiten plaats.
Net als bij kleinschalig wonen wordt betrokkenheid van de mantelzorg gewaardeerd.
Wacht niet tot het gedwongen opname moet worden
De liefde voor de naaste met dementie kan zo groot zijn dat de mantelzorg niet de knoop tot opname kan doorhakken. Dit heeft dan tot gevolg dat het op een gegeven moment een gedwongen opname moet worden. Omdat het thuis echt niet meer gaat.
Als de persoon met dementie de *BOPZ geweigerd heeft dan kan er een beroep gedaan worden op een rechter die de beslissing neemt om de persoon met dementie op te laten nemen. Als deze beslissing eenmaal genomen is dan moet de opname met spoed plaatsvinden en soms gaat dat met dwang en met behulp van politie. Het is voor zowel de persoon met dementie als voor de naaste een nare en traumatische ervaring.
Omdat er te lang gewacht is kan men vaak niet meer kiezen voor een bepaalde kleinschalig wonen instelling of verpleeghuis en vindt de opname plaats op een plek waar op dat moment toevallig plaats is. Dit kan in het meest ongunstige geval ver van huis zijn en op een plek waar men (als men had kunnen kiezen) de naaste niet naartoe had laten gaan.
Gedwongen opname is vaak een gevolg van niet meer te handelen gedrag van de persoon met dementie of een zorgzwaarte die niet meer te dragen is door de mantelzorger.
De persoon met dementie kan b.v agressief zijn, of vormt een gevaar voor zichzelf en/of voor anderen.
Wacht niet tot iemand gedwongen opgenomen moet worden, maar ga op tijd op zoek naar een geschikte plek waar de naaste met dementie zou kunnen gaan wonen als het thuis niet meer gaat. Kies voor een plek die intuïtief prettig voelt en waar u denkt dat uw naaste zich thuis gaat voelen.
Steek tijd en energie in het zoeken van een goede woonplek. Ga van tevoren samen op bezoek bij de instelling naar keuze en maak kennis met de mensen die daar wonen en werken.
Luister naar de adviezen van de casemanager en andere betrokkenen die te maken hebben met de zorg voor uw naaste met dementie. Zorgverleners zijn emotioneel minder verbonden aan de persoon met dementie waardoor ze beter in staat zijn om objectief te oordelen over de zwaarte van de zorg.
Voel u niet schuldig als u kiest voor opname, maar bekijk het vanuit de positieve kant. Uw naaste met dementie krijgt professionele zorg en u kunt er elke dag naartoe gaan om samen wat tijd met elkaar door te brengen. Daarnaast krijgt u zelf meer ruimte voor uw eigen leven, wat u waarschijnlijk ook had voordat uw naaste ziek werd, en hierdoor hebt u meer energie om aandacht te besteden aan de persoon met dementie. In elke relatie hebben mensen behoefte aan een stuk eigen leven, dus ook in de relatie met de naaste met dementie.
Alleen als u goed voor uzelf zorgt kunt u goed voor een ander zorgen.
Monika Eberhart
*BOPZ:
Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) Meer informatie
Dit stuk heeft mij ontzettend geraakt. Het uit handen geven van de zorg voor een dierbare door opname voelt werkelijk als falen en de schaamte is vaak groot. Gelukkig zijn er zo te lezen nog mogelijkheden voordat het komt tot een gedwongen opname. Verder zijn er ook organisaties die mantelzorgers bijstaan bij de hulp en oog hebben voor de veelal zwarte taak die hen toekomt. Zo'n organisatie is bijvoorbeeld Tante Louise waar mensen die mantelzorg geven ondersteuning kunnen vinden.
BeantwoordenVerwijderenAllemaal waar wat er in het stuk verteld wordt. Er is alleen wat veranderd. Ook ik ben bijtijds samen met mijn moeder tehuizen gaan bekijken. Ik heb haar uitgelegd dat de aandoening Alzheimer helaas met zich meebrengt dat het hoogstwaarschijnlijk is dat men op den duur in een verpleeghuis kan terecht komen. Ik heb mijn moeder vertelt dat dit op twee manieren kan gebeuren. Of je blijft thuis wonen met alle hulp tot het niet meer kan en dan kom je in een crisis situatie terecht en word je geplaatst in een tehuis waar er op dat moment plaats is. Of je bereid je voor en we gaan samen kijken. Dat laatste hebben we gedaan. Toen we een geschikt tehuis gevonden hadden bleek dat we niet konden inschrijven zonder de BOPZ verklaring van CIZ. Die verklaring krijg je pas als degene met dementie ook daadwerkelijk niet meer verantwoord thuis kan wonen. Als iemand niet meer verantwoord thuis kan wonen dan moet men naar een tehuis. Echter begint met de BOPZ verklaring pas de mogelijkheid voor inschrijving en dan begint het lange wachten. In de praktijk toch vaak minimaal een half jaar. We hebben namelijk vaak te maken met verzorgingshuizen die langzamerhand verpleeghuizen worden. Mensen die al wonen in het tehuis op de verzorgingsafdeling en dement worden gaan ook nog eens voor op de mensen met dementie die op de wachtlijst staan en dat is logisch want deze mensen wonen al in het tehuis. Zo gebeurt het dus dat mijn moeder zes maanden staat ingeschreven met BOPZ verklaring en alsnog in een crisissituatie terecht komt omdat er in het tehuis naar keuze nog steeds geen plek is omdat ze nog niet aan de beurt is. Ze komt alsnog in een vreemd tehuis wat echt beneden peil was. Daar heeft ze nog acht weken gezeten en toen er bericht kwam dat er een plekje vrij kwam in het tehuis naar keuze hebben wij haar direct overgeplaatst wat best moeilijk was voor haar. Opnieuw wennen, opnieuw nieuwe woongroep enz. Wij waren goed op de hoogte, wij hebben onszelf en mijn moeder prima voorbereid, wij hebben haar op tijd weten in te schrijven maar toch is het mis gelopen en dit gebeurt steeds vaker want de wachtlijsten worden langer en langer. De fout zit hem in het feit dat je (in Den Haag) in veel tehuizen pas mag inschrijven als je de BOPZ verklaring in je bezit hebt. Echter krijg je de BOPZ verklaring pas in je bezit als de tijd rijp is dat degene met dementie dus echt naar een tehuis MOET. Dit werkt elkaar tegen en geeft problemen. Het zou zo moeten zijn dat je je ouder kan inschrijven zonder die verklaring zodat zij vast op de wachtlijst kunnen gaan staan. Dit zou een hoop verdriet schelen.
BeantwoordenVerwijderenMooi verhaal, echter zit het probleem van langer thuis blijven wonen in de men die ontkent dementie te hebben. Hoe ontkom je dan aan een gedwongen opname? En zorg alsnog zorg niet meer gaat omdat de ontkennende dementerende elke zorg weigert? Helaas is nederland daar niet op ingericht! Je hebt geluk als de dementerende mens het niet onderkend!
BeantwoordenVerwijderenEen goed verhaal in een ideale wereld. Helaas mijn Partner heeft Alzheimer en zit min of meer in de 2de fase. Het begrip komt met vlagen. De ene keer ontkent hij alles, de andere keer erkent hij het wel. Momenteel te goed voor een verzorginshuis, te slecht om 10 uur per dag alleen te zijn. De kleine incidenten van dien. De enigste hulp die hij accepteerd is medicatie toezicht van de zorg. Casemanager kan niets in gang zetten omdat hij pertinent alle aangeboden mogelijkheden van de hand wijst. OV is te lastig met in en uitchecken... Maar een taxbusje is niet aan hem besteed want dat is voor mensen "die niet normaal zijn" dus thuiszitten heel de dag voor de TV en slapen. Wat er ook aangedragen wordt het is en blijft NEE. Dus het enigste wat er dan overblijft afwachten tot het niet meer kan en een gedwongen opname of dat hij voor die tijd komt te overlijden.
BeantwoordenVerwijderenMijn vader heeft inmiddels de hoogste indicatie voor dementie en moet nu ergens geplaatst gaan worden. We hebben hem ingeschreven, maar nu blijkt dat hij zelf toestemming te moeten geven dat ie vrijwilig naar een gesloten opname afdeling gaat. Dat wil hij niet want hij wil naar huis. Maar dit is niet meer mogelijk. Hoe kan het dat als iemand niet meer zelf dingen kan bepalen wel zelf toestemmnig moet geven voor gesloten opname??
BeantwoordenVerwijderenDat klopt, iemand moet zelf beslissen om opgesloten te worden. Dit komt omdat iemand van zijn vrijheid beroofd wordt en dat mag niet zomaar van de wet. Helaas komt het daarom voor dat mensen met gevorderde dementie dit niet meer aan kunnen geven omdat ze niet begrijpen waar het om gaat en dan is het ook niet meer realistisch om dit van ze te vragen. Het is er niet makkelijker op geworden sinds mensen pas met een hoge indicatie opgenomen mogen worden. Informeer bij een casemanager wat de beste volgende stap is, zij weten de juiste weg te bewandelen.
Verwijderen