Jan heeft Alzheimer
Scheldend met zijn vuisten gebald. Zo leer ik Jan kennen. Zijn huid verraadt nog altijd sporen van de buitenlucht. Jan zat op de vaart. Je zou hem een ware zeeman kunnen noemen. Het verbleekte ankertje op zijn onderarm verwijst stilzwijgend naar deze vervlogen tijden.
Inmiddels is hij 86 jaar. Alzheimer heeft genadeloos toegeslagen. Hij herkent zijn dochter niet, de herinneringen aan zijn vrouw Annie zijn zoek en gisteren is allang verdwenen.
Jan dobbert eenzaam door de meren van zijn brein. Onverwachts steekt er soms een herinnering op. Het is echter van korte duur. Lieve verzorgers praten tegen hem. Ze stellen vragen. Hij weet het antwoord niet. Jan heeft ook dagelijks verzorging nodig. Zelf kan hij het niet meer. Zorgende handen komen uit het niets op hem af. Jan weet echter niet wat de bedoeling is. Hij wordt bang en vanuit die diepste angst slaat, de uiterlijk stoere zeebonk, letterlijk om zich heen.
Als we beter leren kijken zien we dat hij zijn evenwicht moeizaam kan bewaren. Wat best vreemd is voor iemand die, zonder te verblikken of te verblozen, stormachtig zeeën heeft bevaren. Maar zelfs als hij op een stoel zit, lijkt het alsof hij zich altijd stevig vast moet houden.
Jan is in een laatste fase van zijn dementie beland. Hij verstaat onze wereld niet meer. Wij moeten zijn wereld in. Het is de enige koers die we nu nog kunnen varen.
We geven hem een speciale stoel, een grote zitzak, waar hij niet uit kan vallen. Jan heeft het vaak koud. Dus we wikkelen hem in dekens, met dikke sokken en een warme muts op zijn hoofd.
Er wordt besloten dat Jan ook niet meer, naakt en kwetsbaar, zoekend naar balans onder de douche hoeft te staan. We wassen hem op bed. En zo, langzaamaan, beetje, zien we dat de zeeman zich leert overgeven aan zijn lot.
Ik kijk met ontroering naar de intense liefde van zijn dochter. Hoe moeilijk is het voor haar om je eens zo onbevreesde vader zo te zien aftakelen?. Ook ontstaat er een nog dieper respect voor zijn verzorgsters, die vol compassie voor deze vaarder, hun werk doen. Ze zetten alle zeilen bij om zijn kwaliteit van leven te waarborgen.
Op een dag kan Jan zijn bed niet meer uit. Er wordt een groot hoefijzerkussen aangeschaft. Deze steunt hem op een natuurlijke manier in een foetushouding. Jan ligt, opgekruld in zijn kussen. Hij oogt innig tevreden. Op de achtergrond klinken zacht de geluiden van de oceaan. Zijn dochter streelt, de wollen muts op zijn hoofd. 'Sailing home' We wensen je een behouden laatste vaart, Jan!
Margreet Pereboom
Photo by Loreta Pavoliene on Unsplash
Geen opmerkingen:
Een reactie posten